Ang pananakop ng Espanyol sa Pilipinas ay isang mahalagang bahagi ng kasaysayan ng bansa. Nagsimula ito noong 1565 nang dumating si Miguel López de Legazpi at itinatag ang unang kolonya sa Cebu. Mula sa panahong ito, unti-unting pinag-isa ng mga Espanyol ang mga pulo sa ilalim ng isang sentralisadong pamahalaan at ipinakilala ang kanilang relihiyon, kultura, at sistema ng pamamahala.

Ang mga Espanyol ay pinaunlad ang mga estruktura ng simbahan at pamahalaan na naging sentro ng buhay sa mga komunidad. Dinala nila ang Kristiyanismo, at nagtatag ng mga misyon upang i-convert ang mga lokal na tao. Sa pamamagitan ng mga misyonero, maraming Pilipino ang naging Katoliko, at ang relihiyong ito ay nagbigay-diin sa bagong katayuan ng lipunan.

Sa ilalim ng colonial rule, nagkaroon ng mga reporma at pagbabago sa ekonomiya. Pinangunahan ng mga Espanyol ang pag-unlad ng agrikultura at kalakalan. Sinasanay ang mga tao sa mga bagong uri ng pananim at isinama ang mga teknolohiyang banyaga. Sa kabila nito, maraming Pilipino ang nagdusa dahil sa mataas na buwis at sapilitang paggawa o “pagtatanim sa mga espanyol na lupa.”

Ang mga Indio o mga lokal na tao ay itinuturing na mababa ang katayuan sa lipunan, samantalang ang mga Espanyol at mga mestizo ay umunlad. Ito ang nagbigay-daan sa mga pagkakabaha-bahagi sa lipunan at nagdulot ng hindi pagkakaunawaan at galit sa puso ng mga Pilipino. Sa kalaunan, nagbigay ito ng mga dahilan para sa mga himagsikan at pag-aaklas laban sa pamahalaang Espanyol.

Noong ika-19 na siglo, lumitaw ang ilang mga Pilipinong lider na nagpasimula ng mga kilusan upang ipaglaban ang mga karapatan ng mga Pilipino. Isang mahalagang pangalan dito ay si José Rizal, na ang mga akda ay naging inspirasyon sa mga tao upang ipaglaban ang kanilang kalayaan. Nagsimula ang Revoliusyon ng 1896, kung saan ang mga Katipunero ay nanguna sa laban para sa kasarinlan.

Bagamat nagtagumpay ang mga Pilipino na maipatayo ang unang republika sa Asya noong 1899, hindi ito nagtagal. Pagsapit ng 1898, ang Espanyol ay napilitang ipasa ang Pamahalaan ng Pilipinas sa mga Amerikano sa pamamagitan ng Kasunduan ng Paris. Ang pagpasok ng mga Amerikano ay nagbigay daan sa panibagong yugto ng kolonyal na pamamahala, ngunit ang mga alaala at trauma ng pananakop ng Espanyol ay nanatiling buhay sa isip ng bawat Pilipino.

Bilang resulta ng tatlong siglo ng kolonisasyon, nagkaroon tayo ng masalimuot na pagkatao bilang mga Pilipino. Ang ating kasaysayan ay puno ng mga kwento ng pakikibaka at pagtutulungan, na kinabibilangan ng mga akdang pinalakas ng pagsasakripisyo ng ating mga ninuno. Ang mga aral na ito ay dapat ipasa sa susunod na henerasyon upang malaman nila ang halaga ng kalayaan at pagkakaisa.