Sa pag-unlad ng ating bansa, ang isa sa mga pangunahing yaman na nagbibigay buhay at yaman sa ating ekonomiya at kalikasan ay ang mga likas na yaman.
Ngunit, ano nga ba ang likas na yaman, at ano ang kahalagahan nito sa ating buhay?
Sa artikulong ito, ating tatalakayin ang kahulugan ng likas na yaman, mga uri nito, at magbibigay ng ilang halimbawa upang mas maunawaan natin kung gaano ito kaimportante sa ating bansa.
Kahulugan ng Likas na Yaman
Likas na Yaman ay tumutukoy sa mga yaman o kayamanan na matatagpuan sa kalikasan na hindi gawa o binuo ng tao.
Ito ay nagmumula sa kalikasan at nagbibigay ng malalim na benepisyo sa tao at sa kapaligiran.
Ang mga ito ay mahalaga para sa kabuhayan at kaunlaran ng isang bansa.
Ang likas na yaman ay maaaring likas na yaman sa lupa (land resources), likas na yaman sa tubig (water resources), at likas na yaman sa kagubatan (forest resources), pati na rin ang mga mineral at likas na yaman sa ilalim ng lupa.
Uri ng Likas na Yaman
1. Likas na Yaman sa Lupa
Ang mga likas na yaman sa lupa ay kinabibilangan ng mga yaman na matatagpuan sa kanyang kalupaan. Ilan sa mga halimbawa nito ay ang mga sumusunod:
a. Arawan (Sunshine)
Ang sikat ng araw ay isa sa mga pangunahing likas na yaman sa lupa. Ito ay pinagmumulan ng init at liwanag na kinakailangan ng mga halaman sa photosynthesis at ng mga tao para sa kalusugan at enerhiya.
b. Lupa (Soil)
Ang kalidad ng lupa ay mahalaga para sa agrikultura at pagtatanim ng halaman. Ang magandang kalidad ng lupa ay nagbibigay-daan sa masaganang ani at pag-unlad ng agrikultura.
c. Halaman at Kagubatan
Ang mga halaman at kagubatan ay bahagi ng likas na yaman sa lupa. Sila ay nagbibigay ng kahoy, mga prutas, gulay, at iba pang pagkain. Bukod dito, ang kagubatan ay mahalaga para sa biodiversity at pagpapreserba ng kalikasan.
2. Likas na Yaman sa Tubig
Ang mga likas na yaman sa tubig ay may kinalaman sa mga yamang natatagpuan sa mga karagatan, ilog, lawa, at iba pang anyong tubig. Narito ang ilan sa mga halimbawa nito:
a. Karagatan (Oceans)
Ang karagatan ay nagbibigay ng sariwang isda, shellfish, at iba pang yaman sa tubig na pangunahing pinagkukunan ng protina para sa maraming tao.
b. Ilog (Rivers)
Ang mga ilog ay nagbibigay ng malinis na tubig para sa inumin, pangangailangan sa agrikultura, at pag-transporta ng mga kalakal.
c. Lawa (Lakes)
Ang mga lawa ay may mahalagang papel sa ekosistema at mayroong mga uri ng isda na matatagpuan lamang sa kanilang mga kinalalagyan.
3. Mineral at Mineral Resources
Ang mga mineral at mineral resources ay mahalaga para sa industriyalisasyon at ekonomiya ng isang bansa. Ang mga halimbawa nito ay ang mga yamang tulad ng bakal, ginto, tanso, at iba pa. Ang mga ito ay ginagamit sa paggawa ng mga produktong kagamitan, elektronika, at marami pang iba.
4. Likas na Yaman sa Ilalim ng Lupa
Ito ay kinabibilangan ng mga yaman na matatagpuan sa ilalim ng lupa. Ang mga halimbawa nito ay petrolyo, natural gas, at iba pang likas na yaman na ginagamit sa produksyon ng enerhiya.
Kahalagahan ng Likas na Yaman
Ang likas na yaman ay may malalim na kahalagahan sa ating buhay at ekonomiya. Narito ang ilang mga dahilan kung bakit ito mahalaga:
1. Pangunahing Pinagkukunan ng Kabuhayan
Ang mga likas na yaman ay nagbibigay ng mga yaman na kinakailangan para sa ating pangaraw-araw na pamumuhay.
Ito ay nagbibigay ng pagkakataon sa sektor ng agrikultura, pangingisda, at pagmimina, na naglilikha ng trabaho at pagkakakitaan para sa maraming tao.
2. Pangangalaga sa Kalikasan
Ang mga likas na yaman ay mahalaga para sa pagpapreserba at pangangalaga sa kalikasan.
Ang mga kagubatan ay nag-aambag sa pagpapabawas ng carbon dioxide sa atmospera, habang ang mga karagatan ay naglilinis ng hangin at nagbibigay-tahanan sa iba’t ibang uri ng buhay.
3. Pagpapabuti ng Kalidad ng Buhay
Ang mga likas na yaman ay nagbibigay sa atin ng malinis na tubig, sariwang hangin, at mga likas na produkto na nagpapabuti sa kalidad ng ating buhay.
Ang mga ito ay nagiging bahagi ng ating pang-araw-araw na pangangailangan at kalusugan.
4. Pag-unlad ng Ekonomiya
Ang mga likas na yaman ay nagbibigay ng potensyal para sa ekonomikong pag-unlad.
Ito ay nagbibigay daan sa pag-usbong ng industriya at pagsusustento ng ekonomiya ng isang bansa.
5. Pagpapalaganap ng Kultura
Ang mga likas na yaman ay bahagi ng kultura at tradisyon ng isang bansa. Ang mga ito ay nagbibigay inspirasyon sa mga sining at kultura ng isang komunidad.
Halimbawa ng Likas na Yaman sa Pilipinas
Kagubatan ng Palawan
Ang Kagubatan ng Palawan ay isa sa mga pinakamalalaking kagubatan sa Pilipinas.
Ito ay tahanan ng iba’t ibang uri ng hayop at halaman, kasama na ang mga endemikong species na natatagpuan lamang sa Palawan.
Ang kagubatan na ito ay isang mahalagang yaman sa ilalim ng lupa na nagbibigay serbisyo sa ekosistema at nagpapalaganap ng biodiversity.
Bulkang Mayon
Ang Bulkang Mayon sa Bicol ay isang aktibong bulkan na kilalang-kilala sa kanyang perpektong kono.
Ito ay hindi lamang isang natural na atraksyon kundi nagbibigay din ng mga yaman sa ilalim ng lupa tulad ng mineral at geothermal na enerhiya.
Tubig ng Laguna de Bay
Ang Laguna de Bay ay ang pinakamalaking lawa sa Pilipinas. Ito ay nagbibigay ng sariwang isda at pagkain para sa maraming komunidad sa paligid nito.
Bukod dito, ang lawa ay nagpapabawas ng baha sa mga kalapit-bayang lugar.
Mga Pagkukunan ng Geothermal na Enerhiya sa Leyte
Ang Leyte ay mayaman sa geothermal na enerhiya dahil sa mga natural na yaman sa ilalim ng lupa.
Ang mga geothermal plants sa Leyte ay nagbibigay ng malinis na enerhiya na nagpapatakbo sa mga bahay, negosyo, at industriya.
Mga Gubat sa Sierra Madre Range
Ang Sierra Madre Range sa Luzon ay may mga gubat na may mataas na halaga sa biodiversity.
Ito ay tahanan ng mga hayop tulad ng tarsier, kalaw, at iba pang endemikong uri.
Ang mga gubat na ito ay nagbibigay proteksyon sa kalikasan at nagpapabawas ng carbon footprint.
Pagwawakas
Sa kabuuan, ang likas na yaman ay may malalim na kahalagahan sa ating buhay, ekonomiya, at kalikasan.
Ito ay nagbibigay buhay at yaman sa ating bansa.
Ngunit, mahalaga rin na tayo ay maging responsable sa paggamit ng mga likas na yaman na ito upang mapanatili natin ang kanilang halaga at mapanatili ang kalikasan para sa mga susunod na henerasyon.
Dapat nating alagaan at pangalagaan ang mga likas na yaman na ito para sa kinabukasan ng ating bansa at ng ating mga anak.
