Uri Ng Pandiwa

Last Updated: February 24, 2025By Sanaysay

Table of Contents

Ano ang Pandiwa?

Ang pandiwa ay bahagi ng pananalita na nagsasaad ng kilos o galaw. Sa simpleng salita, ito ang mga salitang nagpapakita ng aktibidad na isinasagawa ng mga tao, hayop, o bagay. Halimbawa, sa pangungusap na “Si Maria ay naglaba ng damit.”, ang salitang “naglaba” ay isang pandiwa.

Mga Uri ng Pandiwa

Mayroong dalawang pangunahing uri ng pandiwa: ang pandiwaing palipat at pandiwaing di-palipat. Sa ibaba ang detalyadong paliwanag tungkol sa mga ito:

1. Pandiwaing Palipat

Ang pandiwaing palipat ay nangangailangan ng tuwirang layon upang maging kumpleto ang mensahe. Hangga't may tuwirang layon, nagiging makabuluhan ang pandiwa. Narito ang mga halimbawa:

Halimbawa: “Si Juan ay kumain ng saging.” (Pandiwa: kumain; Tuwirang Layon: saging)

Halimbawa: “Nag–aaral si Ana ng matematika.” (Pandiwa: nag-aaral; Tuwirang Layon: matematika)

2. Pandiwaing Di-palipat

Sa kabaligtaran, ang pandiwaing di-palipat ay hindi nangangailangan ng tuwirang layon. Ang mga ito ay nagiging kumpleto kahit walang tuwirang layon.

Halimbawa: “Siya ay tumakbo.” (Pandiwa: tumakbo)

Halimbawa: “Natulog si Marco.” (Pandiwa: natulog)

Iba pang Uri ng Pandiwa

Ang mga pandiwa ay maaari ding iuri ayon sa kanilang aspeto, estado, at iba pang katangian:

1. Batayang Pandiwa

Ang pandiwang batayan ay ang orihinal na anyo ng pandiwa. Halimbawa: takbo, luto, kain.

2. Pandiwaing Naglalarawan

Ang mga pandiwaing naglalarawan ay naglalarawan ng estado o kalagayan. Halimbawa: maganda, masaya.

3. Pandiwaing Nakatapos

Ang mga ito ay nagpapahayag ng isang kilos na natapos na. Halimbawa: kumain, umalis.

4. Pandiwaing Magaganap

Ang mga pandiwaing ito ay tumutukoy sa mga kilos na magaganap pa lamang. Halimbawa: kakain, bibili.

5. Pandiwaing Ginagawa

Ipinapakita nito ang mga kilos na kasalukuyang nagaganap. Halimbawa: kumakain, nagtuturo.

Pagkilala sa Pandiwa sa Mga Pangungusap

Upang mas mahusay na maunawaan ang mga uri ng pandiwa, narito ang ilang mga halimbawa ng bawat uri:

Uri ng Pandiwa	Halimbawa sa Pangungusap
Pandiwaing Palipat	Si Aira ay nagluto ng masarap na paksiw.
Pandiwaing Di-palipat	Ang bata ay naglalaro sa parke.
Pandiwaing Naglalarawan	Ang bulaklak ay masaya sa ilalim ng araw.
Pandiwaing Nakatapos	Si Leo ay natapos na ang kanyang takdang-aralin.

Mga Benepisyo ng Pag-unawa sa mga Uri ng Pandiwa

Ang pag-alam at pagkilala sa iba't ibang uri ng pandiwa ay may mga natatanging benepisyo:

Pagsusulat ng Wasto: Nakakatulong ito sa mas tamang pagbuo ng mga pangungusap.

Komunikasyon: Pinadadali nito ang pakikipag-usap sa iba.

Pag-intindi: Mas naiintindihan ang mga binabasa at naririnig na mga mensahe.

Mga Praktikal na Tip na Gamitin sa mga Pandiwa

Para sa mas mahusay na paggamit ng mga pandiwa, narito ang ilang mga tip:

Alamin ang tamang anyo ng pandiwa ayon sa aspeto at layunin ng pangungusap.

Magbasa ng mga kwento o artikulo upang masanay sa paggamit ng iba’t ibang pandiwa.

Magpraktis sa pagsulat ng mga halimbawa ng pangungusap gamit ang iba't ibang uri ng pandiwa.

Real-Life na Karanasan

Marami ang nagkukuwento kung paano ang tamang paggamit ng pandiwa ay nakatulong sa kanilang pag-aaral. Isang guro, na ipinakita ang kanyang pagsasanay gamit ang mga pandiwa, ay nasabi na ang kanyang mga estudyante ay bumilis sa pag-unawa sa mga aralin.

Sa kanyang mungkahi, sinimulan nilang yumakap sa mga aktibidad na nakatuon sa paggamit ng pandiwa sa likhang-sining. Ang pagkakaroon ng masining na paraan ay nagbigay-daan upang mas lalong mapalalim ang kanilang kaalaman sa mga ito.